Biopartner 5

Biopartner 5
Een iconisch gebouw moet het worden: Biopartner 5. Het gaat startups huisvesten op de campus in Leiden. En hoewel de opdrachtgever ook wel een gebouw in de vorm van een DNA-streng voor zich zag, werd het gebouw op een andere manier iconisch. Veel materialen worden hergebruikt in dit project, waaronder 170 ton staal afkomstig van een gebouw dat op enkele honderden meters werd gesloopt.

In de eerste instantie wilde architect Josse Popma van Popma ter Steege Architecten vooral zorgen dat in het interieur materialen hergebruikt werden. “Gaandeweg hebben we dat waar we konden verder uitgebreid, toen we eenmaal op dreef waren”, vertelt Popma. En dat betekende in de eerste instantie veel netwerken, ontdekken welke gebouwen er in de omgeving waren en wat de plannen daarmee waren.

Voor de constructeur die aan het project verbonden is, IMd Raadgevende Ingenieurs, is het logisch dat in dit project ook staal hergebruikt werd. Het bedrijf heeft vaker gebruik gemaakt van donorskeletten. “Volgens mij is de term donorskelet hier op kantoor geboren.”, zegt Paul Korthage van IMd. Voor een vorig gebouw waar ze bij betrokken waren, kregen ze de Staalprijs. “Biopartner 5 staat op de schouders van kleinere projecten.”

Puzzel leggen
Een andere partij die bij het donorskelet in Leiden betrokken is, is sloper Beelen Next. Zij hadden de opdracht een gebouw van de Universiteit Leiden toen het in beeld kwam als donorgebouw. En hoewel de sloop al te ver gevorderd was om het interieur her te gebruiken, stond het skelet nog overeind. “De staalconstructie hebben we helemaal in kaart gebracht”, vertelt Axel Hendriks, directeur van Beelen Next. “We hebben ruim 400 elementen gelabeld en vervolgens de puzzel gelegd.”

Aan de hand van de inventarisatie van van Beelen Next heeft IMD het ontwerp opgezet, waarna Vic Obdam de detailengineering heeft opgepakt en de beschikbare profielen nogmaals heeft nagemeten.

Een werkplaats op het terrein 
Het staal werd enkele honderden meters verplaatst naar de bouwplaats van het nieuwe gebouw. Staalbouwer Vic Obdam heeft ervoor gekozen de staalbouwers naar Leiden te brengen, in plaats van het staal naar West-Friesland. Projectleider Rick de Keijser: “We hebben daar een werkplaatsje gemaakt.”

Een werkplaats op locatie waar de omstandigheden goed waren voor het verwerken van het staal, was geen vanzelfsprekende keuze, zegt De Keijser: “Voor ons was deze manier van werken nieuw, ook voor de voorman die erop zat. Maar we hebben een manier gevonden om dit te doen en dat is natuurlijk heel gaaf.” Ook bij de detaillering van het nieuwe skelet is rekening gehouden met hergebruik. “We hebben zo min mogelijk lasverbindingen gebruikt zodat deze materialen ook in de toekomst hergebruikt kunnen worden.”

Kosten
Bij deze vorm van hergebruik komen wel wat kosten kijken. Het pand was al helemaal ontworpen en geconstrueerd op het moment dat het donorstaal in beeld kwam. Dat proces moest deels opnieuw. Architect Popma: “Er is een tweede constructieontwerp gemaakt. Het ontwerp van het gebouw hebben we intact gelaten, er waren wat kleine wijzingen nodig. “Het moest binnen het jasje vallen van wat we al ontworpen hadden.”

Het staal levert Beelen meer op dan dat het omgesmolten zou worden. Daarmee wordt een groot deel van het extra werk gedekt. Ook de staalbouwer en aannemer zijn meer manuren kwijt dan ze zouden zijn als ze met nieuw staal zouden werken. Maar omdat het staal voor hen minder kost dan ze kwijt zouden zijn aan nieuw staal, kan het uit.